1 - DiSK ViRÜSLERİ
Disk virüsleri, adından da anlaşılacağı üzere, disk ve/veya disketler üzerinde işletim sistemi için özel anlamı olan bölgelere (boot sektör, MBR) yerleşen virüslerdir. Disk virüsleri, hakkında en çok yanlış bilginin olduğu virüs türüdür.Boot ve MBR virüsleri, aşağıda da göreceğiniz gibi işletim sisteminden önce hafızaya yüklenir.Bu yüzden işletim sistemini kolaylıkla atlatıp, Yukarıdaki şekilde de görüleceği gibi disk virüslerini boot ve MBR (partition) virüsleri olarak 2 gruba ayırabiliriz.
BOOT Virüsleri
Boot virüslerinin ne olduğuna geçmeden önce boot sektör nedir, disk üzerinde nerede bulunur, önce bunlara bir bakalım; Boot sektör, bir diskin veya disketin işletim sistemini yüklemeye yarayan 1 sektör (512 byte) uzunluğundaki bir programdır.Boot sektörler, disketlerde 0.cı iz, 0.cı kafa,1.ci sektör üzerinde bulunur. Hard disklerde ise boot sektörü 0.ci iz, 1.ci kafa ve 1.ci sektör üzerinde bulunur.Boot sektör, açılış için gerekli sistem dosyalarının yükleyen programdır.Aynı zamanda disk (veya disket) ile ilgili bilgileri saklar.DOS buradaki bilgileri kullanarak cylider hesaplarını yapar.
Normal koşullarda, bilgisayarı başlatabilecek durumdaki bir sistem disketini (virüssüz) sürücüye takıp bilgisayarı açtığımızda, bilgisayar ilk olarak disket sürücüye bakar.Eğer sürücüde bir disket var ise bu disketin boot sektörü hafızanın 0000:7C00 (hex) adresine okunur ve okunan boot sektör çalıştırılır.Boot sektör, işletim sistemini yükleyerek denetimi işletim sistemine bırakır.Eğer bilgisayarı boot edecek disket bir boot virüsü içeriyorsa o zaman durum değişir.Bilgisayar, boot sektörü yine 0000:7C00 adresine okur ve akışı bu adrese yönlendirir.Disketten okunan boot kaydı, yapı olarak değiştiğinden dolayı, 0000:7C00'daki kod virüsü hafıza içine yükleyip, hafızadaki konumunu garanti altına alacaktır.Virüs aktivitesi için gerekli interrupt servislerini de kontrol altına aldıktan sonra orjinal boot kayıdını okuyarak işletim sisteminin yüklenmesini sağlayacaktır.
MBR (Partition) Virüsleri
MBR virüsleri esas olarak, boot virüslerinden pek de farklı değildir.Ancak can alıcı bir nokta vardır ki, bu boot ve mbr virüsleri arasındaki en önemli noktadır. Hard diskler kapasite olarak çok farklı ve büyük kapasitede olduklarından diskin DOS'a tanıtılması amacıyla MBR - Master Boot Record (Ana açılış kaydı) denilen özel bir açılış programı içerirler.Bu kod diskin 0.cı iz, 0.cı kafa ve 1.ci sektörü üzerinde bulunur.Yani disketlerde boot sektörün bulunduğu konum, hard diskler için MBR yeridir.Master boot record, hangi disk partitionundan bilgisayarın açılacağını gösterir.Bu yüzden çok önemlidir.Eğer bilgisayar hard diskten boot ediliyorsa, o takdirde mbr ve partition table okunur.Aktif partitiona ait boot sektör okunur.Bundan sonrası boot sektör kısmındaki sistemin aynısıdır.
2 - DOSYA ViRÜSLERi
Dosya virüsleri açıkça anlaşılacağı gibi hedefi dosyalar olan virüslerdir.Dosya virüsleri çoğunlukla COM, EXE, SYS olmak üzere OVL, OVR, DOC, XLS, DXF gibi değişik tipte kütüklere bulaşabilirler.
Makro virüsleri
Makro virüsleri Word, Excel gibi programların makro dilleri ile (mesela VBA - Visual Basic for Applications) yazılırlar.Aktif olmaları bazı uygulamalara (word, excel vs) bağlı olduğundan program virüslerine oranla çok daha az etkilidirler.
Program virüsleri
(Not : Program virüsleri ile ilgili açıklamalar ileride detaylı olarak anlatılacaktır).
Program virüsleri, DOS'un çalıştırılabilir dosya uzantıları olan COM ve EXE türü programlar başta olmak üzere SYS, OVL, DLL gibi değişik sürücü ve kütüphane dosyalarını kendilerine kurban olarak seçip bu dosyalara bulaşabilirler.Dosya virüsleri bellekte sürekli kalmayan (nonTSR) ve bellekte yerleşik duran (TSR) olarak 2 tipte yazılırlar.
nonTSR (Bellekte sürekli kalmayan) virüsler
Bellekte sürekli olarak kalmazlar.Kodları oldukça basittir.Bellekte sürekli kalmayan virüsler sadece virüslü bir program çalıştırıldığında başka programlara bulaşabilirler.Virüslü program çalıştırıldığında programın başında program kontrolünü virüs koduna yönlendirecek bir takım komutlar bulunur.Virüs kontrolü bu şekilde ele aldıktan sonra virüs kendisine temiz olarak nitelendirilen virüssüz programlar aramaya koyulur.Bulduğu temiz programların sonuna kendi kodunu ekler ve programın başına da virüsün kontrolü ele alabilmesi için özel bir atlama komutu yerleştirir ve kendisine yeni kurban programlar arar.Virüs bulaşma işini bitirdikten sonra çalıştırmak istediğimiz program ile ilgili tüm ayarları düzenleyerek kontrolü konak programa devreder.
TSR (Bellekte sürekli kalan) virüsler
TSR virüsler yapı olarak TSR olmayan virüslerden çok farklıdır.TSR virüsler, 2 temel bölümden oluşurlar.1.ci bölüm; Virüsün çalışması için gerekli ayarlamaları yapar ve TSR olacak kodu aktifleştirir.2.bölüm TSR olan kodun kendisidir ve TSR virüslerin hayati önemdeki bölümüdür.Bu tip virüsler, çalışmak için sadece TSR olmakla kalmazlar.Aynı zamanda çeşitli Interruptları (kesilmeleri) kontrol altına alırlar.Böylece DOS üzerinden yapılan işlemleri bile kontrol altına alabilirler.Örnek vermek gerekirse; TSR bir virüs DIR, COPY gibi DOS komutları ile yapılan -daha doğrusu yapılmak istenen- işlemleri kontrol altına alabilir.Kullanıcı DIR komutunu kullandığında dosya boylarının 0 olarak gösterilmesi, dosya boylarının eksik gösterilmesi gibi işlemler TSR bir virüs için çok kolaydır.
3 - FlashBIOS Virüsleri
FlashBIOS virüsleri tekrar yazılabilir özellikteki BIOS chiplerine bulaşırlar.
ViRÜSLER NELERi YAPABiLiR, NELERi YAPAMAZ ?
Virüslerin neleri yapıp neleri yapamayacakları konusu en çok ilgi çeken, üzerinde en çok konuşulan konulardan birisidir. Çünkü bir virüs, yaptıklarıyla anılır ve bilinir.Virüsierin en çok korkulan etkilerin başında gelenler şunlardır:
BİR VİRÜS BİLGİSAYARDAN SİLİNDİKTEN SONRA KENDİ KENDİNE TEKRAR ORTAYA ÇIKIP ETKİNLEŞEBİLİR Mİ ?
Hayır.Bir virüsün temizlenmesinden sonra durduk yerde yeniden peydahlanması doğru değildir.Eğer bir antivirüs programı ile sisteminizden virüsü temizlemenize rağmen virüs tekrar ortaya çıkıyorsa 2.durum sözkonusu olabilir.
1- Antivirüs, virüsü temizleyemiyor olabilir.Amatör programcıların yazdıkları shareware olarak dağıtılan antivirüs programlarından birini kullanıyorsanız bu durumla karşılaşmanız olasıdır.Bunun pek çok sebebi olabilir.Örneğin antivirüs, virüsü başka bir virüsle karıştırıyor olabilir.İmza tarama esasına göre çalışan antivirüslerde ortaya çıkabilecek bu sorun genellikle iki virüsün birbirinin varyantı (üzerinde küçük değişiklikler yapılmış biçim) olmasından kaynaklanır.Bir veya birkaç virüsü temizlemek için hazırlanmış eski antivirüs programlarının o virüsün yeni bir varyantının temizlenmesi amacı ile kullanılması sonucu da ortaya çıkabilir.Mesela; elimizde bir programcının 4 yıl önce yazdığı xx virüsünün antivirüs programı olsun.1 yıl önce ortaya çıkan xx virüsünün bir varyantı olan xx.a gibi bir virüsü temizlemek istersek muhtemelen tarama imzaları aynı veya benzer yapıda olacağından bu tür bir sorun ile karşılaşabiliriz.Bunun sonucu olarak virüs uzunluğunun farklı oluşundan dolayı yanlış isimle bile olsa tespit edilir ancak temizlenemez.Bu durumda antivirüs kullanıcıyı yeni bir virüsle karşılaştığını belirten bir mesaj ile uyarır.
2- Bir yerlerde temizlemeyi unuttuğunuz birkaç virüslü dosyanız kalmıştır.Virüs taramalarında taramayı unuttuğunuz disketleri kullanırsanız ve disketteki programlar virüslü ise siz farkına varmadan virüs tekrar sisteminize bulaşacaktır.Virüs taraması yaparken sahip olduğunuz tüm disk ve disketleri virüs taramasından geçirin.Ancak bu şekilde virüslerden kurtulabilirsiniz.
Burada belirtmek isterim ki, bu iki durumdan 2.sinin olması daha muhtemeldir.Birinci durumun gerçekleşme ihtimali çok azdır.
VİRÜSLER VERİ DOSYALARINA ZARAR VEREBİLİR Mİ ?
Evet, kesinlikle verebilir.Özel bir veya birkaç dosya türünü hedef alan virüsler, bu tür dosyalara silebilir veya içlerindeki veriyi değiştirebilir, dosyanın yapısını bozabilir.Örneğin yerli virüslerden Trakia.653 virüsü AutoCAD'in DXF ve DWG uzantılı dosyaları hedef almakta ve bu kütüklerin yapısını bozarak işlenemeyecek hale getirmektedir.Trakia.560 virüsü bazı dosyaları silmektedir.Ancak bu tür etkiler virüsün farkedilmesi kolaylaştıracağından pek tercih edilmezler.
ViRÜSLER YAZMA-KORUMALI DiSKETLERE BULAŞABiLiR Mi ?
Disketlerin yazma koruması yazılımla kontrol edilen bir sistemdir ve bu sistem aşılabilir.Ancak yazma korumasını kapatmak virüs içinde ekstra kod anl***** gelir.Eksta kod, virüsün boyunu uzatacak ve virüsün farkedilmesini kolaylaştıracaktır.Bu yüzden uygulanan bir yol değildir.Virüsler, yazma korumasını kapatmak yerine yazma korumasını kontrol edip koruma varsa bulaşmamayı tercih ederler.
VİRÜSLER CMOS'A BULAŞABİLİR Mİ ?
Herhangi bir virüsün CMOS alanına bulaşması mümkün değildir.Hatta imkansızdır.CMOS bellek kapasitesi üretici firmaya bağlı olarak 128 veya 256 bayttır.Bu alan virüsün ihtiyaç duyacağı belleğin çok altındadır.Kaldı ki CMOS, setup parametrelerinin saklandığı bir veri alanıdır.Ancak virüsler setup parametlerini değiştirebilirler.
VİRÜSLER DONANIMA ZARAR VEREBİLİR Mİ ?
Eskiden kısmen, günümüzde hayır.Eski MDA (mochrome display adapter - tekrenkli görüntü bağdaştırıcısı) ekran kartlarına bir komut serisi yollanarak MDA kartlar yakılabilir.Ancak MDA kartlar çoktan tarih olduğundan artık bunun pek önemi de yok.
Eski disklerin okuma/yazma kafalarının ani hareketlerle hareket ettirilmesi sonucu diskin bozulmasını sağlamak mümkündü. Artık günümüzde ise disklerin cacheleri sayesinde bu tür hareketler disk tarafından engellenebiliyor ve disklerdeki kafalar manyetik bir esasa göre çalışıyor.Bu sayede elektrikler kesilse bile disk zarar görmeden kafalar park ediliyor.
Bir de disk üzerinde bir bölgenin milyonlarca kez formatlanması durumu var.Bu işlem sonunda disk üzerindeki manyetik malzeme zarar görecek, disk okunamaz duruma gelecektir.Bu işlemin partition table üzerinde yapıldığını düşünürsek diski kaldırıp çöpe atmaktan veya disk kasasını açıp raf süsü olarak kullanmak dışında geriye pek bir şey kalmaz.Ancak hemen belirteyim ki bu formatlama işlemi oldukça uzun sürecektir.Bir virüsü diski milyonlarca kez formatlamak isterse, kullanıcı bilgisayarın kilitlendiğini düşünecek ve resetleyecektir.Sonuçta virüs amacına ulaşamamış olacaktır.
Eğer Windows95/98/NT gibi bir işletim sisteminin çalıştığı bilgisayarlarda windows direkt disk erişimlerini mümkün olduğunca engellemeye çalışır.
Arkadaşlar sizler için çeşitli forum siteleri ve çeşitli bilgisayar dergilerinden faydalanaraktan orjinal ve gerçekten genelde yaşanan problemlerden yola çıkarak bu metni hazırladım.Virüslerin hakkında belki forumda bahsedenler vardır ama ben biraz daha kapsam katarak bu olayın biraz daha önemli bir şekilde vurgulanmasını istedim.Sorularınız ve sizinde merakettiğiniz bir şeyler olursa ben buradayım sorum yeter elinmden geldiğince cevaplamaya çalışırım sorularınızı.He bu arada eğer bu metni okuduysanızda yorumlarınızdan belli edin canım
Çarş. Kas. 25, 2009 3:18 pm